Monument onderhouden en verbouwen

Voor het onderhouden, verbouwen en slopen van monumentale gebouwen gelden speciale regels.

  • u bent eigenaar van een (rijks)monument
  • er gelden andere eisen dan bij een niet-monumentaal pand
  • u hebt een omgevingsvergunning nodig als u gaat verbouwen
  • u kunt vooraf een bouwhistorisch onderzoek laten doen
  • bij de monumentenkennisbank of de monumentenwacht vindt u meer informatie hierover

De Monumentenkennisbank geeft een overzicht van veel geraadpleegde wetten en regels, kennis, praktijkvoorbeelden, publicaties en organisaties. Bij praktijkvoorbeelden worden gemeentelijke projecten uitgelicht die tot inspiratie kunnen dienen.

Voor vragen of overleg kunt u contact opnemen met de adviseur erfgoed van de gemeente. Bij de monumentenkennisbank of de monumentenwacht kunt u ook informatie inwinnen.

Meer informatie

MonumentenwachtNL is de werknaam van de Vereniging Provinciale Monumentenwachten Nederland (VPMN). Deze vereniging behartigt de belangen van de aangesloten Monumentenwachten.

Een rijksmonument is helemaal beschermd, dus zowel de binnen- als de buitenkant. Ook latere aan- en uitbouwen zijn beschermd. Een aantal zaken aan een rijksmonument kunt u vergunningsvrij aanpassen. Om dit te bepalen, moet de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed de omvang van de werkzaamheden vooraf beoordelen. Neem hiervoor contact op met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Stede Broec heeft twaalf bouwwerken die de Rijksdienst heeft aangewezen als rijksmonument. Zie www.oudstedebroec.eu

Voor een gemeentelijk monument gelden dezelfde eisen als voor een rijksmonument. Een aantal zaken aan een gemeentelijk monument kunt u vergunningsvrij aanpassen. Om te bepalen of het onderhoudswerkzaamheden betreft die vergunningsvrij mogen worden uitgevoerd, moet de gemeente de aard en de omvang van de werkzaamheden vooraf beoordelen. Neem hiervoor contact op met de gemeente. 

Omschrijvingen van 27 gemeentelijke monumenten: zie 

Beschermd stadsgezicht:

  • een gebied met een bijzonder cultuurhistorisch karakter
  • door de bescherming blijft het cultuurhistorische karakter behouden
  • in een beschermd stads- of dorpsgezicht staan altijd rijksmonumenten
  • binnenstad, havens en vesting(gracht) van Stede Broec zijn beschermd stadsgezicht
  • u kunt niet zomaar verbouwen of elementen veranderen aan uw pand, neem contact op met de gemeente via (0228) 510 111

Monumenteneigenaren die willen verduurzamen kunnen voor advies terecht bij een DuMo-consulent van MOOI Noord-Holland.

Monumenten bieden een bijzondere woon- of werkomgeving, maar zijn vaak (nog) niet energiezuinig. Verduurzamingsmaatregelen kunnen zowel het comfort enorm vergroten als het energieverbruik omlaag brengen. Monumenteneigenaren die willen verduurzamen moeten er alleen wel voor zorgen dat de maatregelen afgestemd zijn op het pand en de monumentale waarden niet aantasten. Dat is niet altijd eenvoudig, zeker omdat elk monument uniek is. Goed verduurzamen van monumenten vraagt dus om maatwerk.

Als onafhankelijk adviseur begeleidt de DuMo-consulent monumenteneigenaren bij concrete plannen voor het verduurzamen van monumenten in Noord-Holland. Voor meer informatie en contact zie de website mooinoord-holland 

Bent u eigenaar van een woonhuis-rijksmonument en heeft u in 2023 onderhoud gepland? Dan kunt u begin 2024 woonhuissubsidie aanvragen bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Dat kan voor onderhouds- of restauratiewerk dat u laat uitvoeren aan monumentale onderdelen van uw rijksmonument.

U dient uw subsidieaanvraag in bij de RCE via een digitaal subsidieportaal van 1 maart tot en met 30 april 2024. Daarna is het niet meer mogelijk om subsidie aan te vragen voor werkzaamheden die in 2023 zijn uitgevoerd.

Het is belangrijk dat u de aanvraag goed voorbereidt. Bijvoorbeeld door vooraf foto’s te maken waaruit de noodzaak van de werkzaamheden blijkt. Daar kan namelijk achteraf om gevraagd worden. Komt het werk naar verwachting boven de € 70.000 uit, laat dan ook vooraf een inspectierapport opstellen.

Kijk voor meer informatie op de website van Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed